ЭмГоо сайханЭэж ба хүүхэдЖор илгээхШинэЭМДаатгалаар авахЗахиалга хянах

Мэдээлэл

Та яагаад ядарч туйлдсан мэт санагддаг вэ?

А.Долгормаа

Эрүүл мэнд
2022-02-28

Хэрэв та хэт ядарсан эсвэл бага энергитэй байгаа бол та ганцаараа биш юм. Дэлхийн хүн амын 45 хувь байнгын ийм зовиуртай байдаг байна. Хүн бүр үе үе ядарч туйлддаг ч архаг ядаргаа нь таны амьдралын чанарт сөргөөр нөлөөлж, дуртай зүйлээ хийхэд тань саад болдог. Ихэнх тохиолдолд ядаргаа нь амьдралын хэв маяг, хоолны дэглэмийг өөрчлөх, шим тэжээлийн дутагдлыг арилгах эсвэл үндсэн өвчнийг эмчлэх замаар арилгаж болно.

Таныг үргэлж ядарч сульдах 12 шалтгааныг энд оруулав.

1. Хангалттай өндөр чанартай унтдаггүй

Хангалттай унтах нь ерөнхий эрүүл мэндэд зайлшгүй шаардлагатай. Харамсалтай нь бидний ихэнх нь хангалттай авч чаддаггүй бөгөөд энэ нь ядрахад хүргэдэг.

Унтах үед таны бие өсөлтийн чухал дааврыг ялгаруулах, эсийг нөхөн сэргээх, нөхөн сэргээх зэрэг хэд хэдэн чухал үйл явцыг гүйцэтгэдэг. Тийм ч учраас ихэнх хүмүүс шөнө өндөр чанартай унтсаны дараа сэргэг, эрч хүчтэй сэрдэг.

Хүний нойр нүд эргэлдэх (РЕМ), хөнгөн нойр, гүн нойр гэсэн гурван үе шаттай байдаг. Бид унтаж байхдаа 90 минут тутамд энэ гурван үе шатыг ээлжлэн дамждаг аж.  Гүн нойр нь бидний мэдээллийг эргэн санах чадварыг, хөнгөн нойр нь бидний шинэ мэдээллийг сурч мэдэхийг, РЕМ нойр нь тухайн мэдээлэлтэй холбоотой аливаа сэтгэл хөдлөлийн талаарх мэдээллийг ойлгох чадварыг тус тус сайжруулдаг ажээ. Унтах цагийг хувь хүн болгон тохируулах ёстой ч Америкийн Нойр судлалын академи ба нойрны судалгааны нийгэмлэгээс насанд хүрэгчдэд эрүүл мэндээ сайжруулахын тулд өдөрт дор хаяж 7 цаг унтдаг байхыг зөвлөж байна.

Нойргүйдэл (insomnia) гэдэг нь унтах эсвэл унтахад хүндрэл учруулдаг аливаа эмгэгийн нэр томъёо юм. Энэ нь цэвэршилт, эрүүл мэндийн байдал, сэтгэлзүйн стресс, унтах муу орчин, хэт их сэтгэцийн өөрчлөлт зэрэг хэд хэдэн хүчин зүйлээс үүдэлтэй байж болно Нойргүйдэл маш түгээмэл тохиолддог. АНУ-ын насанд хүрэгчдийн 40 хүртэлх хувь нь тухайн жилийн аль нэг үед нойргүйдэлд өртдөг боайна.

3 сараас бага хугацаагаар үргэлжилдэг богино хугацааны нойргүйдэл нь илүү түгээмэл бөгөөд АНУ-ын хүн амын 9.5% -д нөлөөлдөг. Гэсэн хэдий ч богино хугацааны нойргүйдлийн 5 тохиолдол тутмын 1 нь архаг нойргүйдэл болж хувирдаг бөгөөд энэ нь долоо хоногт 3 ба түүнээс дээш удаа тохиолддог бөгөөд 3 сараас илүү үргэлжилдэг.

Хэрэв та нойргүйдэлд өртөж байгаа бол байгалийн гаралтай нэмэлт тэжээл, эм, үндсэн өвчнийг эмчлэх зэрэг эмчилгээ нь тус болно. Тохиромжтой эмчилгээ, эмчилгээ хийлгэхийн тулд эмчид

2. Шим тэжээлийн дутагдал

Шим тэжээлийн дутагдал нь таныг 7 цагаас илүү унтдаг байсан ч өдөр бүр ядрахад хүргэдэг.

Дараах тэжээллэг бодисын дутагдал нь ядаргаатай холбоотой:

Төмөр

Рибофлавин (витамин В2)

Ниацин (витамин В3)

Пантотений хүчил (витамин В5)

Пиридоксин (витамин В6)

Фолат (витамин В9)

Витамин В12

Витамин D

Витамин С

Магни

Цус багадалт нь дэлхийн хүн амын 25% -д нөлөөлдөг. Төмөр дутлын цус багадалт нь хамгийн түгээмэл төрөл бөгөөд нийт цус багадалтын 50% -ийг эзэлдэг. Ядаргаа нь энэ өвчний хамгийн түгээмэл шинж тэмдгүүдийн нэг боловч төмрийн нөөц сэргэсний дараа хурдан сайжирдаг. Цаашилбал, судалгаагаар АНУ, Их Британид 60 ба түүнээс дээш насны хүмүүсийн 20 хүртэлх хувь нь В12 витамины дутагдалтай байдаг. Нас ахих тусам хүний ​​биеийн В12-ыг шингээх чадвар буурдаг тул энэ дутагдал нь ялангуяа өндөр настай хүмүүст түгээмэл тохиолддог. В12 нь хүчилтөрөгч дамжуулах, эрчим хүч үйлдвэрлэхэд чухал үүрэгтэй тул бага агууламж нь хэт ядаргаа үүсгэдэг. Түүнчлэн Д аминдэмийн дутагдал нь ядаргаа үүсгэдэг. Дэлхийн хүн амын талаас илүү хувь нь Д аминдэмийн түвшин хангалтгүй байдаг

Эдгээр дутагдал нь нэлээд түгээмэл байдаг тул хэрэв та шалтгаангүй ядаргаатай бол эрдэс бодисын түвшингээ шалгах нь чухал юм.

3. Стресс

Архаг стресс нь стресстэй холбоотой ядаргааны эмгэг (exhaustion disorder-ED) -д хүргэдэг бөгөөд энэ нь ядрах сэтгэлзүйн болон бие махбодийн шинж тэмдгээр тодорхойлогддог эрүүл мэндийн эмгэг юм. Цаашилбал, архаг стресс нь тархины бүтэц, үйл ажиллагааны өөрчлөлтийг үүсгэж, архаг үрэвсэлд хүргэдэг бөгөөд энэ нь ядрахад хүргэнэ.

4. Эрүүл мэндийн нөхцөл байдал

Хэрэв та тодорхойгүй, архаг ядаргаатай бол эмчид хандаж, шинж тэмдгүүдийнхээ талаар ярилцах хэрэгтэй. Тэд нойрны апноэ, гипотиреодизм, хорт хавдар, архаг ядаргааны хамшинж, олон склероз, түгшүүрийн эмгэг, бөөрний өвчин, сэтгэл гутрал, чихрийн шижин, фибромиалги зэрэг ядаргаа үүсгэдэг эрүүл мэндийн зарим нөхцөл байдлыг үгүйсгэхийн тулд шинжилгээ хийхийг зөвлөж байна.


5. Хоол тэжээлийн тэнцвэргүй байдал

Таны хоолны дэглэм таны мэдрэмжинд ихээхэн нөлөөлдөг. Эрчим хүчээ хадгалж, бие махбодоо чухал үйл явцыг гүйцэтгэхэд шаардлагатай шим тэжээлийг авахын тулд шим тэжээлээр баялаг хоол хүнсийг тэнцвэртэй хооллох нь чухал юм.

Дутуу идэх, эсвэл зайлшгүй шаардлагатай шим тэжээл багатай хэт боловсруулсан хоол идэх нь калори болон шим тэжээлийн дутагдалд хүргэж, улмаар ядрахад хүргэдэг. Хэрэв та уураг зэрэг хангалттай хэмжээний калори, шим тэжээл авч чадахгүй бол таны бие эрчим хүчний хэрэгцээг хангахын тулд өөх тос, булчинг задалж эхэлдэг. Энэ нь биеийн өөх, булчингийн массыг алдахад хүргэдэг бөгөөд энэ нь ядрахад хүргэдэг. Настай холбоотой хоолны дуршил өөрчлөгдөх, бие махбодийн үйл ажиллагаа буурах зэрэг хүчин зүйлээс шалтгаалан өндөр настнуудад хоол тэжээлийн дутагдал, шим тэжээлийн дутагдалд орох эрсдэлтэй байдаг. Нэмж дурдахад хэт боловсруулсан хоол хүнс ихтэй хоолны дэглэм нь эрчим хүчний түвшинг бууруулдаг. Жишээлбэл, элсэн чихэр ихтэй хоол нь нойронд сөргөөр нөлөөлж, цусан дахь сахарын хэмжээ, инсулины түвшинг архагшуулж, ядрахад хүргэдэг. 82 хүний ​​дунд 28 хоногийн турш хийсэн судалгаагаар цэвэршүүлсэн сахар, өндөр боловсруулсан үр тариа агуулсан хоолны дэглэм нь бүхэл үр тариа, буурцагт ургамлаар их хэмжээний гликемийн ачаалал багатай хоолны дэглэмээс сэтгэл гутралын шинж тэмдэг, ядаргаа тус тус 38% ба 26%-иар илүү өндөр оноо авчээ. нэмсэн элсэн чихэр багатай.

6. Кофеиныг хэт их хэрэглэх

Кофе, энергийн ундаа зэрэг кофейн агуулсан ундаа нь түр зуурын эрч хүчийг өгдөг ч хэт их хэрэглээ нь дараагийн өдөр нь таныг илүү ядраахад хүргэдэг. Учир нь хэт их кофеин нь нойронд муугаар нөлөөлж, ядрахад хүргэдэг.

Хэт их кофеин уух нь шөнийн цагаар санаа зовох, нойргүйдэх, шөнийн цагаар сэрэх, нийт унтах хугацаа багасах, өдрийн цагаар нойрмоглох зэрэгтэй холбоотой байдаг.

462 эмэгтэйд хийсэн судалгаагаар өндөр илчлэгтэй кофе, энергийн ундаа хэрэглэх нь нойрны чанар муу, нойрны хямралд хүргэдэг.

Кофе, ногоон цай зэрэг кофеин агуулсан ундааг бага хэмжээгээр хэрэглэвэл эрүүл мэндэд тустай байдаг бол эрчим хүчний ундаа нь өдөөгч болон элсэн чихэр ихтэй байдаг. Тиймээс та боломжтой бол тэднээс зайлсхийх хэрэгтэй.

7. Хангалттай шингэн хэрэглэхгүй байх

Шингэний агууламж нь эрчим хүчний түвшинг хадгалахад чухал ач холбогдолтой. Таны биед өдөр бүр явагддаг олон биохимийн урвалууд нь нөхөх шаардлагатай усны алдагдалд хүргэдэг. Шээс, баас, хөлс, амьсгалаар алдагдсан усыг нөхөхийн тулд хангалттай хэмжээний шингэн уухгүй байх үед нойргүйдэл үүснэ. Шингэн дутагдах нь энергийн түвшин буурч, анхаарлаа төвлөрүүлэх чадварыг бууруулдаг болохыг хэд хэдэн судалгаа харуулж байна.

Хятад, Америкийн 26,000 гаруй насанд хүрэгчдийн дунд хийсэн судалгаагаар усны түвшин хангалтгүй байх нь унтах хугацаа богиносгодог.

8. Илүүдэл жин эсвэл таргалалт

Биеийн жинг хэвийн хэмжээнд байлгах нь ерөнхий эрүүл мэндэд зайлшгүй шаардлагатай. Таргалалт нь 2-р хэлбэрийн чихрийн шижин, зүрхний өвчин, зарим хорт хавдар зэрэг олон архаг өвчин тусах эрсдэлтэй ихээхэн холбоотой төдийгүй таны архаг ядаргааны эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг .

Таргалалт нь өдрийн цагаар ядрах нийтлэг шалтгаан болох нойрны апноэ үүсэх эрсдлийг ихээхэн нэмэгдүүлдэг. Мөн нойрны чанар муу, нойрны хязгаарлалт нь жин нэмэх эсвэл таргалахад хүргэдэг.

Биеийн жинг хэвийн хэмжээнд барих нь сайн нойр, эрч хүчийг дэмждэг бол өндөр чанартай унтах нь жин нэмэхээс сэргийлж, ядрахаас сэргийлдэг.

9–12. Ядаргааны бусад шалтгаанууд

Бусад олон нөхцөл байдал нь ядрахад хүргэдэг. Таны ядрахад хэд хэдэн хүчин зүйл нөлөөлж болохыг ойлгох нь чухал.

9. Мансууруулах бодис, архины хамаарал. Судалгаанаас харахад хар тамхи, согтууруулах ундааны хамааралтай хүмүүс ядрах магадлал өндөр байдаг.

10. Ээлжийн ажил. Ээлжийн ажил нь нойрыг саатуулж, ядрахад хүргэдэг. Нойрны мэргэжилтнүүдийн тооцоолсноор нийт ээлжийн ажилчдын 2-5% нь 1 ба түүнээс дээш сарын хугацаанд хэт их унтдаг, унтдаг унтдаг нойрны эмгэгтэй байдаг.

11. Суудлын амьдралын хэв маяг. Хөдөлгөөн багатай амьдралын хэв маяг нь өдрийн цагаар ядрахад хүргэдэг. Судалгаанаас үзэхэд илүү их дасгал хийх нь олон склероз (MS) зэрэг эрүүл мэндийн өвчтэй хүмүүст ядрах шинж тэмдгийг бууруулдаг.

12. Тодорхой эмүүд. Стероид, цусны даралтын эм, антидепрессант зэрэг зарим эмүүд нь нойргүйдэл, ядрах зэрэг гаж нөлөөтэй холбоотой байдаг.

Хэдийгээр хүн бүр ядарч туйлдсан өдрүүдтэй байдаг ч байнга ядарч сульдах нь хэвийн зүйл биш юм. Ихэнх тохиолдолд та үндсэн шалтгааныг олж мэдээд амьдралын хэв маяг, хоолны дэглэмийг зөв тохируулж, эсвэл эрүүл мэндийн нөхцөл байдалд тохирсон эмчилгээ хийлгэсний дараа таны ядаргаа сайжирдаг.

Эх сурвалж: https://www.healthline.com/nutrition/10-reasons-you-are-tired

Нийтлэлчийн тухай

А.Долгормаа

Хүний их эмч

Түгээмэл асуулт хариулт